ممیزی املاک
در عصر حاضر مدیریت امور شهرها از نظر وسعت وکثرت جمعیت، بدون دسترسی سریع به منابع اطلاعاتی دقیق و صحیح امکان پذیر نیست .شهر در معنی کنونی خود صرفا از تجمع انسان‌ها در محل فیزیکی یعنی براي مشارکت در امور به وجود نمی آید بلکه از مجموعه وسیعی از ابنیه، مستحدثات و معابر تشکیل می‌شود که درکنار خود لزوم ارائه خدمات وسیع و پیچیده‌اي را به عنوان خدمات شهري به وجود آورده است .این خدمات وسیع و پیچیده، بدون داشتن اطلاعات جامع و بهنگام از محیط شهر امکان‌پذیر نخواهد بود.
اولین اقدام جهت تحقق اهداف مدیریت شهر، ممیزی املاک و معابر موجود در سطح شهر است. به عبارتی می‌توان ممیزی را تميز دادن، تشخيص و جداسازي و در اصطلاح به معني برداشت، تفكيك و طبقه‌بندي آمار و اطلاعات از املاك و معابر شهر تعریف نمود.
فوائد اجرای عملیات داده آمایی و برداشت اطلاعات (ممیزی)
- ثبت و نگهداری سوابق املاک، معابر و مشاغل در سیستم
- آگاهی از اطلاعات به روز از وضعیت موجود تمامی املاک، معابر و مشاغل در سطح شهر نظیر تعداد، مساحت کاربری‌ها و …
- تسهیل در دستیابی به اطلاعات و محاسبات عوارض نوسازی و عوارض کسب و پیشه
- ایجاد بستر مناسب در تسریع و آسان سازی امور شهرداری
- امکان ارائه خدمات جغرافیایی مربوطه در سیستم یکپارچه شهرسازی و نوسازی
- دسترسی سهل، سریع و بی واسطه شهروندان به داده های جغرافیایی املاک
- ایجاد سیستم اطلاعات جامع از تمامی املاک و معابر در سطح شهر
- امکان نمایش نقشه املاک، معابر و مشاغل در سایر سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (نظیر نرم افزار Google Earth، Arc gis و …)
- امکان گزارش گیری دقیق از تعداد و مشخصات املاک و معابر با کاربری‌های مختلف
- امکان تهیه نمودارهای آماری در سطوح مختلف
- جلوگیری از عدم پرداخت وجه عوارض و وصول به موقع آن
- جستجوی املاک مالک مورد نظر و جانمایی موقعیت آن‌ها بر روی نقشه اعم از خصوصی، دولتی
- جستجوی انواع کاربری‌ها بر اساس وضع موجود یا طرح‌های مصوب و جانمایی بر روی نقشه
- جستجوی معبر خاص و جانمائی آن بر روی نقشه (آدرس یابی و دستیابی به معابر با نوع کف مورد نظر)
- یافتن موقعیت اشتراک آب، برق، گاز و نیز دستیابی به موقعیت تماس تلفنی بر روی نقشه
- و …
طرح ممیزی املاک در محدوده قانونی شهر و تهیه بانک اطلاعات جغرافیایی (GIS)
این طرح در راستای جمع آوری اطلاعات موقعیت املاک (شامل: محله، ناحیه، نشانی، وضعیت ملک، مشخصات زمین، مشخصات تملک آن، سال احداث و …)، اطلاعات معابر اطراف (شامل: نوع، نام، طول و عرض معبر و شماره بلوک و …) اطلاعات سندی (مساحت و مالک) اطلاعات فعالیت ها، اعم از مسکونی و غیر مسکونی (اداری، مسکونی و غیره) و بطور کلی جمع آوری همه اطلاعات مربوط به املاک در مدت زمان مشخص طی عملیات میدانی انجام می گیرد. بر اساس ماده 9 قانون نوسازی و عمران شهری شهرداریها موظفند هر پنج سال یکبار ممیزی عمومی را در محدوده قانونی شهرها انجام دهند.
اما شهرداری ها در ایران همچنان وابسته به سیستمی سنتی هستند که وجود معایب و کاستی های پیدا و پنهان موجود در این سیستم، مشکلات عمده ای را بر سر راه مدیریت اصولی شهرها به وجود آورده است. نیاز به آخرین اطلاعات موجود درباره جدیدترین تغییرات در املاک و معابر شهری، شهرداری ها را ناگزیر از روی آوری به ممیزی املاک در هر پنج سال یک بار می نیکه امید می رود، با برخورداری کلانشهرها از اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نیاز به انجام ممیزی پنج سال یکبار، از بین برود اما همچنان کلانشهرها با وجود استقرار سیستم GIS، به دلیل فقدان بانک اطلاعات جغرافیایی شهری و اطلاعات جامع ملکی به روز، نیازمند به انجام ممیزی هستند.
معایب سیستم بایگانی سنتی شهرداری ها
خطاهای موجود در اسناد و مدارک بایگانی،عدم دسترسی به سوابق ملک ،ثبت اطلاعات بصورت تکراری در واحدهای مختلف ،غیر قابل تفکیک بودن اطلاعات با سایر عوارض فیزیکی در نقشه ها،فقدان نقشه هایی که مرز املاک را نشان دهندو … .
عدم دسترسی به اطلاعات و آمار وضع موجود املاک و وجود مشکلات فراوان در سیستم های سنتی شهرداری ها سبب شده است که متخصصین و مشاورین، پیاده سازی و ایجاد سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) یکپارچه ممیزی را طراحی نمایند تا طرحی چند مرحله ای برای بهبود وضعیت پرونده های املاک و بستر سازی لازم جهت تحقق خودکارسازی و اتوماسیون اداری و در نهایت همگامی با دولت و شهر الکترونیک ارائه دهند.
مراحل اجرای پروژه
- مطالعه و بررسی وضع موجود شهر از نظر تقسیمات شهری، حریم، سوابق، تعداد املاک، جمعیت و…
- مطالعه و بررسی نقشه‌ها و طرح‌های موجود شامل نقشه های آماری، نقشه های تفکیکی، عکس‌های هوایی، طرح‌های هادی، تفضیلی، جامع و…
- تبلیغات و آگاه سازی اهالی از انجام عملیات ممیزی، دلایل و جایگاه قانونی آن
- جذب، گزینش و آموزش نیروهای سرگروه، ممیز، کمک ممیز، بازبین، ترسیم گر، اپراتور و …
- طراحی و چاپ فرمهای ۷ گانه ممیزی و کارت املاک (با حدود ۸۰۰ مشخصه اطلاعاتی)
- تأمین و تجهیز ستاد ممیزی املاک و معابر شهر
- دریافت آخرین نقشه های هوائی و تصاویر ماهواره ای موجود
- انجام تقسیمات منطقه و محله بندی شهر
- تأمین تیم بلوک گردشی و انجام بلوک گردشی در شهر
- تقسیم بندی بلوک‌ها و درج کد مخصوص روی هر پارسل بلوک
- تقسیم بندی معابر و درج کد مخصوص روی هر پارسل معبر
- ترسیم و کد گذاری بلوک‌ها و معابر و به روز آوری نقشه های هوائی
- تنظیم و اصلاح کدگذاری
- برداشت اطلاعات املاک و معابر در سطح شهر بر اساس فیلدهای اطلاعاتی فرمهای ۷ گانه ممیزی
- چند نوبت کنترل و بازبینی اطلاعات برداشت شده
- ثبت اطلاعات فرمهای ممیزی در رایانه
- ترسیم نقشه های رقومی املاک و معابر در لایه های تفکیکی عرصه، اعیان، مشاغل، معابر، طرح‌ها و سایر لایه های مورد نیاز وفق GIS
- ایجاد ارتباط بین اطلاعات پرونده های ممیزی املاک، معابر و مشاغل با پارسل مربوطه در نقشه های GIS
- تهیه عکس دیجیتال از املاک و معابر مورد نظر و لینک به اطلاعات
- چاپ و تکثیر نقشه شهر و آلبوم‌های نقشه
- ایجاد امکان دسترسی همگانی به نقشه‌ها و اطلاعات عمومی از طریق WEB
- آموزش، مشاوره، نظارت و پشتیبانی از اطلاعات